Trong cuộc sống hàng ngày nền kinh tế là một thuật ngữ được sử dụng phổ biến trong cuộc sống. Bao nhiêu người trong số sẽ biết rõ về kinh tế. Hơn nữa, có nhiều loại kinh tế trên thế giới nhưng có những loại nào? Mỗi loại có những gì khác nhau? Cùng TiềnInvest tìm hiểu các loại hệ thống kinh tế.
Mục lục
Nền kinh tế là gì?
Nền kinh tế là một hệ thống các tổ chức tạo thuật lợi, đóng một vai trò trong việc sản xuất, phân phối hàng hóa và dịch vụ trong xã hội. Nền kinh tế xác định cách phân phối tài nguyên giữa các thành viên của xã hội. Họ xác định giá trị hàng hóa hoặc dịch vụ. Hơn nữa, họ còn xác định các loại hàng hóa nào có thể giao dịch hoặc trao đổi cho những dịch vụ và hàng hóa.
Để hiểu về nền Kinh tế
Kinh tế bao gồm tất cả hoạt động liên quan đến sản xuất, tiêu thụ, thương mại hàng hóa và dịch vụ trong khu vực. Những quyết định này thực hiện thông qua sự kết hợp qua một số kết hợp giữa giao dịch trong thị trường và ra quyết định tập thể hoặc phân cấp.
Từ cá nhân đến thực tế như gia định, công ty và chính phủ tham gia vào quá trình này. Nền kinh tế của bất kỳ khu vực và quốc gia nào được điều chỉnh. Bởi các văn hóa, quy định, lịch sử và địa lý trong số yếu tố khác. Hơn nữa, nó phát triển do lựa chọn và hành động của người tham gia. Vì lý do này, làm cho không có nền kinh tế nào giống nhau.
Các loại hình hệ thống nền kinh tế
Hệ thống nền kinh tế có thể được phân phối 3 loại hình chính như sau:
Chủ nghĩa tư bản (tiếng Anh: Capitalism)
Chủ nghĩa tư bản là hệ thống nền kinh tế mà cá nhân hoặc doanh nghiệp tư nhân sở hữu tư liệu sản xuất. Việc sản xuất hàng hóa và dịch vụ dựa trên cung và cầu trên thị trường (nền kinh tế thị trường).
Thay vì thông qua kế hoạch trung tâm (nền kinh tế kế hoạch hoặc nền kinh tế chỉ huy). Họ có thể xác định nơi để đầu tư, sản xuất hoặc bán cái gì hoặc trao đổi hàng hóa và dịch vụ bất kỳ giá nào. Thị trường tự do mua bán hoạt động mà không kiểm tra và kiểm soát.
Chủ nghĩa tư bản là một quá trình mà vấn đề sản xuất kinh tế và phân phối tài nguyên có thể được giải quyết. Thay vì lập kế hoạch quyết định kinh tế qua phương pháp chính trị tập trung như với chủ nghĩa xã hội hoặc chế độ phong kiến. Kế hoạch kinh tế dưới chủ nghĩa tư bản xảy ra qua quyết định phi tập trung và tự nguyện.
Chủ nghĩa xã hội (tiếng Anh: Socialism)
Chủ nghĩa xã hội là hệ thống kinh tế và chính trị dựa trên công khai sở hữu phương tiện sản xuất. Trong hệ thống này, các quyết định sản xuất và phân phối theo pháp được thực hiện bởi chính phủ. Cá nhân đều dựa vào nhà nước mọi thứ từ thực phẩm đến chăm sóc sức khỏe.
Chính phủ xác định mức độ các sản lượng và giá những hàng hóa và dịch vụ. Những người ủng hộ chủ nghĩa xã hội tin rằng nó diễn đến phân phối hàng hóa và dịch vụ bình đẳng hơn. Hơn nữa, làm cho xã hội công bằng hơn.
lý tưởng xã hội chủ nghĩa gồm sản xuất để sử dụng hơn lợi nhuận. Phân phối công bằng và tài nguyên vật chất với tất cả mọi người không còn cạnh tranh mua và bán trên thị trường. Truy cập vào hàng hóa và dịch vụ miễn phí.
Kinh tế hỗn hợp (tiếng Anh: Mixed economy)
Kinh tế hỗn hợp là một hệ thống kết hợp các khía cạnh của cả chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa xã hội. Kinh tế hỗn hợp bảo vệ tài sản tư nhân và cho phép mức độ tự do kinh tế trong việc sử dụng vốn. Nhưng cũng cho phép các chính phủ can thiệp trong các hoạt động kinh tế nhằm đạt được mục tiêu xã hội.
Nền kinh tế hiện đại, hầu hết gồm tính năng tổng hợp từ 2 hệ thống kinh tế trở lên. Với nền kinh tế giảm một số điểm dọc theo sự liên tục. Khu vực công hoạt động cùng với khu vực tư nhân. Nhưng họ có thể cạnh tranh cùng một nguồn tài nguyên hạn chế.
Hệ thống kinh tế hỗn hợp không thể ngăn chặn khu vực tư nhân từ việc tìm kiếm lợi nhuận. Nhưng thực hiện kiểm soát kinh doanh và có thể cho ngành công nghiệp thành quốc hữu hóa mà có thể cung cấp hàng hóa công cộng.
Bảng so sách 3 loại hình hệ thống kinh tế
| Capitalism Economy | Socialism Economy | Mixed Economy |
| Chủ nghĩa tư bản là hệ thống kinh tế các doanh nghiệp và cá nhân sở hữu các yếu tố sản xuất | Chủ nghĩa xã hội là hệ thống kinh tế mỗi người trong xã hội có quyền sở hữu bình đẳng các yếu tố sản xuất | Kinh tế hỗn hợp là hệ thống kinh tế có yếu tố của cả chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa xã hội |
| Tư nhân có quyền sở hữu của các yếu tố sản xuất | Nhà nước có quyền sở hữu của các yếu tố sản xuất | Tư nhân và nhà nước có quyền sở hữu của các yếu tố sản xuất |
| Ưu thế của khu vực tư nhân | Ưu thế của khu vực công | Ưu thế của khu vực công và tư nhân |
| Động cơ chính là lợi nhuận | Động cơ chính là phúc lợi xã hội | Động cơ chính là cả lợi nhuận và phúc lợi xã hội |
| Chính phủ có vai trò giới hạn | Chính phủ có sự tham gia cao | Chính phủ can thiệp khi cần thiết |
| Có thể có bóc lột lao động | Cố gắng để ngăn chặn bóc lột lao động | Sản xuất trong khu vực nhà nước được hướng đến bởi phúc lợi xã hội |
| Phân phối thu nhập bất bình đẳng | Phân phối thu nhập bình đẳng | Phân phối thu nhập là ít bất bình đẳng |
Về kinh tế nói trên, dựa trên thị trường kinh tế cho phép cá nhân và doanh nghiệp tự do trao đổi hàng hóa. Thông qua thị trường theo nguồn cung cấp và nhu cầu. Trên toàn thế giới, có rất nhiều loại hình của nền kinh tế. Mỗi loại hình có những đặc điểm phân biệt riêng. Mặc dù tất cả đều chia sẻ một số cơ bản tính năng.
Câu hỏi thường gặp
Nền kinh tế là một hệ thống các tổ chức tạo thuật lợi, đóng một vai trò trong việc sản xuất, phân phối hàng hóa và dịch vụ trong xã hội. Nền kinh tế xác định cách phân phối tài nguyên giữa các thành viên của xã hội. Họ xác định giá trị hàng hóa hoặc dịch vụ.
Chủ nghĩa tư bản là hệ thống nền kinh tế mà cá nhân hoặc doanh nghiệp tư nhân sở hữu tư liệu sản xuất. Việc sản xuất hàng hóa và dịch vụ dựa trên cung và cầu trên thị trường (nền kinh tế thị trường).
Chủ nghĩa xã hội là hệ thống kinh tế và chính trị dựa trên công khai sở hữu phương tiện sản xuất. Trong hệ thống này, các quyết định sản xuất và phân phối theo pháp được thực hiện bởi chính phủ. Cá nhân đều dựa vào nhà nước mọi thứ từ thực phẩm đến chăm sóc sức khỏe.
Kinh tế hỗn hợp là một hệ thống kết hợp các khía cạnh của cả chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa xã hội. Kinh tế hỗn hợp bảo vệ tài sản tư nhân và cho phép mức độ tự do kinh tế trong việc sử dụng vốn. Nhưng cũng cho phép các chính phủ can thiệp trong các hoạt động kinh tế nhằm đạt được mục tiêu xã hội.
Nguồn: Investopedia