Đầu tư trái phiếu là gì? Những yếu tố cần xem xét để đầu tư

Đầu tư trái phiếu là hình thức đầu tư chứng khoán rất phổ biến trên thế giới. Vậy, việc học hiểu cách giao dịch trái phiếu là một phần quan trọng của nhà đầu tư để phân phối danh mục đầu tư cho phù hợp. Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư ở Việt Nam còn chưa quen với hình thức đầu tư trái phiếu. Vậy, trái phiếu là gì? Tại sao nên đầu tư vào trái phiếu? Cách giao dịch vào trái phiếu? Các loại trái phiếu phổ biến? Yếu tố cần xem xét khi đầu tư vào trái phiếu? Bài viết dưới đây, Tiềninvest sẽ giải đáp những thắc mắc này để bạn hiểu rõ hơn.

Trái phiếu là gì?

Trái phiếu là một chứng nhận nghĩa vụ nợ của người phát hành phải trả cho người sở hữu trái phiếu đối với một khoản tiền cụ thể (mệnh giá của trái phiếu), trong một thời gian xác định và với một lợi tức quy định.

Người phát hành có thể là doanh nghiệp (trái phiếu trong trường hợp này được gọi là trái phiếu doanh nghiệp). Một tổ chức chính quyền như: Kho bạc nhà nước (trong trường hợp này gọi là trái phiếu kho bạc). Chính quyền (trong trường hợp này gọi là công trái hoặc trái phiếu chính phủ). Người mua trái phiếu, hay trái chủ, có thể là cá nhân hoặc doanh nghiệp hoặc chính phủ. Tên của trái chủ có thể được ghi trên trái phiếu (trường hợp này gọi là trái phiếu ghi danh) hoặc không được ghi (trái phiếu vô danh). Trái chủ là người cho nhà phát hành vay và họ không chịu bất cứ trách nhiệm nào về kết quả sử dụng vốn vay của người vay. Nhà phát hành có nghĩa vụ phải thanh toán theo các cam kết nợ được xác định trong hợp đồng vay.

Tại sao nên đầu tư vào trái phiếu

Trát phiếu có xu hướng cung cấp dòng chảy tiền mặt đáng tin cậy. Điều này làm cho nó là lựa chọn đầu tư tốt đối với các nhà đầu tư có thu nhập. Có đa dạng danh mục trái phiếu cung cấp lợi nhuận có thể dự đoán. Do có ít biến động hơn Công cụ vốn và cho lợi nhuận tốt hơn Quỹ thị trường tiền tệ. 

Mặc dù, tỷ lệ lãi suất thấp nhưng lựa chọn đầu tư vào trái phiếu như trái phiếu chính phủ cho lợi nhuận cao. Hoặc trái phiếu trong thị trường mới nổi có thể đáp ứng nhu cầu về thu nhập của nhà đầu tư, dù là có rủi ro. 

“Mục tiêu của đầu tư trái phiếu là việc thêm đa dạng cho danh mục đầu tư”. Rich Powers lãnh đạo quản lý sản phẩm ETF của Vanguard cho rằng “Nếu bạn nhìn việc trở lại của thị trường chứng khoán Hoa kỳ trong năm nay. Chứng khoán sẽ giảm xuống khoảng 13%, đầu tư vào trái phiếu của Hoa kỳ tăng cao hơn 4.5%”. Đó là điều quan trọng vì nêu nhà đầu tư giữ chứng khoán và trái phiếu cân bằng. Điều này giúp họ có kinh nghiệm nhà đầu tư có ít biến động.

Cách giao dịch vào trái phiếu

Nếu bạn là một người đang quan tâm mua trái phiếu, có một vài trái phiếu để bạn lựa chọn. Tuy nhiên, một số người bán cung cấp đề nghị đầu tư trong trái phiếu không bằng nhau. Một số loại có thể đúng hoặc không phải điều bạn cần. Ví dụ như: Mua thông qua nhà môi giới khiến bạn mua trái phiếu được thật cụ thể. Ngược lại, mua thông qua quỹ trái phiếu có ít thật cụ thể nhưng có đa dạng hơn.

Đây là chi tiết của 3 cách chính để đầu tư trong thị trường trái phiếu:

Mua trái phiếu qua bộ tài chính Hoa Kỳ 

Bạn có thể mua trái phiếu Treasury mới qua trực tuyến, bằng cách vào “set up a Treasury Direct account”. Bạn phải đủ 18 tuổi trở lên và có thẩm quyền theo pháp lý. Cần có con số bảo hiểm chính xác ở Hoa Kỳ và có tài khoản ngân hàng của Hoa Kỳ. Ngoài ra, Bộ tài chính Hoa kỳ không tính phí hoặc không tăng giá trái phiếu. 

Mua trái phiếu qua nhà môi giới 

Hầu hết nhà môi giới trực tuyến bán trái phiếu chính phủ, trái phiếu công ty và trái phiếu đô thị. Nhà môi giới như: Fidelity, Charles Schwab, E*TRADE và Merrill Edge cung cấp nhiều danh sách trái phiếu. Tuy nhiên, quy trình mua qua nhà môi giới trực tuyến này không thẳng thắn như qua Treasury Direct. Giá trái phiếu khác nhau theo từng nhà môi giới. Do vì, phí giao dịch và Markups hoặc Markdowns.

Mua trái phiếu qua quỹ tương hỗ hoặc ETF

Qũy trái phiếu là lựa chọn tốt nếu bạn không có đủ tiền sẽ chi trả trong từng loại trái phiếu. Thường bạn phải mua từng trái phiếu đơn vị lớn và giá đắt. Đối với quỹ trái phiếu thì bạn sẽ nhận được đa dạng vào giá rẻ hơn. Tuy nhiên, quỹ trái phiếu không có đáo hạn giống như trái phiếu. Vậy, bạn có thể thấy việc trả lãi suất khác nhau và không đảm bảo thu nhập của bạn.  

Các loại trái phiếu phổ biến

Hiện nay, trái phiếu thường được phân loại dựa trên nhiều đặc điểm khác nhau. Phổ biến là cách phân loại theo chủ thể phát hành, bao gồm: 

• Trái phiếu ngân hàng: Các tổ chức tài chính, ngân hàng phát hành trái phiếu nhằm tăng thêm vốn để hoạt động.
• Trái phiếu chính phủ: Chính phủ phát hành trái phiếu để đáp ứng được nhu cầu chi tiêu. Ngoài ra còn có mục đích để huy động số tiền nhàn rỗi của dân, tổ chức kinh tế – xã hội. Trái phiếu của Chính phủ được xem là có uy tín và ít rủi ro nhất trên thị trường.
• Trái phiếu doanh nghiệp: Đây là các trái phiếu được các doanh nghiệp, công ty phát hành ra để tăng vốn hoạt động cho doanh nghiệp. Trái phiếu của doanh nghiệp có rất nhiều loại và vô cùng đa dạng.

Ngoài ra còn một số cách phân loại khác như phân loại theo lợi tức, tính chất trái phiếu, mức độ đảm bảo thanh toán, hình thức. Cụ thể như sau:

• Phân loại theo lợi tức trái phiếu gồm: Trái phiếu có lãi suất cố định, trái phiếu có lãi suất biến đổi (gọi là lãi suất thả nổi), trái phiếu có lãi suất bằng không.
• Phân loại theo hình thức trái phiếu: Trái phiếu ghi danh và trái phiếu vô danh.
• Phân loại theo tính chất trái phiếu: Trái phiếu có quyền mua cổ phiếu, trái phiếu có thể mua lại, trái phiếu có thể chuyển đổi.
• Phân loại theo mức độ đảm bảo thanh toán: Trái phiếu đảm bảo, trái phiếu không đảm bảo.

Yếu tố cần xem xét khi đầu tư vào trái phiếu

Việc mua trái phiếu có thể là quy trình khó khăn. Đặc biệt là nếu bạn mua trái phiếu hoặc không được mua trái phiếu trực tiếp từ tổ chức phát hành bán. Để đảm bảo rằng bạn nhận được thỏa thuận tốt. Tiếp theo là điều quan trọng mà bạn nên viết trước khi mua trái phiếu.

Xếp hạng tín dụng

Yếu tố lớn nhất nên cẩn thận là Công ty có thể  thực sự trả trái phiếu được hay không? Bạn có thể tìm ra điều này bằng cách xếp hạng tín dụng phát hành do tổ chức xếp hạng. Chẳng hạn như: Moody’s, Standard and Poor’s và Fitch. Tín dụng an toàn nhất đối với trái phiếu chính phủ là AAA. 

Thời gian

Ngoài ra, bạn nên chú ý thời gian của trái phiếu. Do Vanguard giải thích rằng “giai đoạn thể hiện nhiều năm. Điều đó cho thấy rằng nhà đầu tư sẽ mất thời gian bao lâu để phục hồi giá thực của trái phiếu. Do xem xét từ giá trị hiện tại của việc trả lãi suất trong tương lai và thanh toán tiền lãi”. Thời gian của trái phiếu là chỉ số về nhạy cảm của trái phiếu với sự thay đổi tỷ lệ lãi suất. Ngoài ra, thời gian dài hơn nghĩa là biến động nhiều hơn khi tỷ lệ lãi suất thay đổi. Khi tỷ lệ lãi suất tăng lên và giá trị trái phiếu giảm xuống. 

Nếu bạn cần chắc chắn rằng nhận được tỷ lệ lãi suất mà quy định và thanh toán lại đẩy đủ. Bạn cần giữ trái phiếu của bạn cho đến ngày đáo hạn.

Phí 

Bạn nên luôn nhận thức được là phí mà nhà môi giới có thể tính từ khoản vốn trái phiếu. Nếu bạn không được mua trực tiếp từ tổ chức bảo lãnh phát hành. Bạn có thể kiểm tra để chắc chắn rằng bạn nhận được thỏa thuận công bằng. Bằng cách tận dụng từ dữ liệu được công khai về việc quy định giá của trái phiếu mà bạn cần mua. Hoặc trái phiếu có thời gian đáo hạn, xếp hạn tín dụng và tỷ lệ lãi suất tượng tự nhau.

Tuy nhiên, qua bài viết này có thể nói là đầu tư vào trái phiếu là một loại đầi tư hẫp dẫn. Khi tham gia vào đầu tư trái phiếu bạn nên tìm kiếm chi tiết thông tin về lĩnh vực đầu tư đó. Bởi vì, mỗi loại đầi tư đều có rủi ro riêng của nó. Hy vọng bài viết này sẽ làm bạn hiểu rõ hơn về trái phiếu.

Câu hỏi thường gặp

Nguồn: Forbes

Độc thêm: Giáo dục