Lương hưu, hưu trí, hay kế hoạch cho cuộc sống sau khi nghỉ hưu ngày càng được quan tâm. Bởi vì hầu hết mọi người đều là người lao động. Bên cạnh đó việc tìm hiểu về hưu trí là điều quan trọng để có thể đảm bảo quyền lợi của bản thân. Đây cũng là kiến thức mà ai cũng cần biết kỹ cho mình. Vậy lương hưu là gì, chế độ hưu trí là gì? Hãy tìm hiểu trong bài viết này.
Nghỉ hưu là gì?
Nghỉ hưu có nghĩa là người lao động không làm việc nữa khi đã đạt đến một độ tuổi và điều kiện sức khoẻ nhất định. Tuổi nghỉ hưu được quy định theo pháp luật lao động. Và khi đến độ tuổi này, người lao động sẽ chấm dứt hợp đồng để an dưỡng tuổi già.
Lương hưu là gì?
Lương hưu hay tiền hưu trí (pension) là các khoản tiền trả cho người lao động đã về hưu (hết tuổi lao động) theo quy định của pháp luật.
Tiền hưu trí có thể được trả một lần hoặc hàng tháng bởi quỹ bảo hiểm xã hội. Hoặc do các quỹ hưu trí, công ty bảo hiểm thanh toán.
Chế độ hưu trí là gì?
Chế độ hưu trí là chế độ chi trả lương hưu cho người lao động đã hết tuổi làm việc theo quy định của pháp luật. Nhằm đảm bảo lao động khi về già có chi phí chi trả cho những nhu cầu sống cơ bản và chăm sóc sức khỏe. Đây là một trong những chế độ người lao động được hưởng khi tham gia bảo hiểm xã hội.
Tăng độ tuổi nghỉ hưu từ 2023
Theo Điều 169 Bộ luật Lao động 2019, tuổi nghỉ hưu của người lao động được được quy định như sau:
Tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035.
Kể từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 03 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 04 tháng đối với lao động nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng đối với lao động nam và 04 tháng đối với lao động nữ.
Độ tuổi nghỉ hưu giữa nam và nữ khác nhau. Sự khác nhau này đến từ sự phát triển của xã hội, thể chất, sức khỏe trung bình, và thâm niên làm việc của mỗi người. Theo đó, tuổi nghỉ hưu năm 2023 của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được xác định như sau:
- Tuổi nghỉ hưu Nữ: Từ đủ 56 tuổi
- Tuổi nghỉ hưu Nam: Từ đủ 60 tuổi 09 tháng.
Mức lương hưu hàng tháng
Mức lương hưu cơ bản
Trong đó:
Lao động Nam: 45% mức bình quân tiền lương tháng BHXH tương ứng 19 năm đóng BHXH vào năm 2021, từ năm 2021 trở đi là 20 năm. Sau đó mỗi năm đóng cuộc 2%, tối đa bằng 75%.
Lao động Nữ: 45% mức bình quân tiền lương tháng BHXH tương ứng 15 năm đóng BHXH. Sau đó mỗi năm đóng được tính thêm 2%, tối đa bằng 75%.
Lao động nữ hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trần đủ điều kiện hưởng lương hưu được tính theo số năm đóng BHXH và mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH:
- Đủ 15 năm đóng BHXH tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
- Từ đủ 16-20 năm đóng BHXH, cứ mỗi năm đóng tính thêm 2%.
Mức lương hưu khi nghỉ hưu trước tuổi
Theo khoản 3 Điều này, mức lương hưu hàng tháng của người đủ điều kiện nghỉ hưu trước tuổi được tính. Như người nghỉ hưu đủ tuổi, sau đó cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định thì giảm 2%.
Trường hợp thời gian nghỉ hưu trước tuổi có tháng lẻ:
- Lẻ dưới 06 tháng: Không giảm tỷ lệ phần trăm hưởng lương hưu.
- Lẻ từ 06 tháng trở lên: Giảm 1%.
Hồ sơ hưởng chế độ hưu trí
Căn cứ Mục 1.2.2 Điều 6 Chương III về Quy trình giải quyết hưởng các chế độ BHXH, chi trả các chế độ BHXH. Bảo hiểm thất nghiệp ban hành kèm theo Quyết định số 166/QĐ-BHXH ngày 31/01/2019, tùy trường hợp mà người lao động chuẩn bị hồ sơ theo hướng dẫn dưới đây.
Trường hợp đang tham gia BHXH bắt buộc tại đơn vị
- Sổ BHXH.
- Quyết định nghỉ việc hưởng chế độ hưu trí…
- Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động của Hội đồng giám định Y khoa đối với người nghỉ hưu. Do suy giảm khả năng lao động hoặc bản sao giấy chứng nhận bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn rủi ro nghề nghiệp.
Trường hợp tham gia BHXH tự nguyện
Đối với trường hợp tham gia BHXH tự nguyện, bảo lưu thời gian tham gia BHXH gồm cả người đang chấp hành hình phạt tù, người xuất cảnh trái phép trở về nước định cư hợp pháp, người được Tòa án hủy quyết định tuyên bố mất tích), hồ sơ bao gồm:
- Sổ BHXH.
- Đơn đề nghị theo mẫu số 14-HSB.
- Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động như trên.
- Giấy ủy quyền (mẫu số 13-HSB) đối với trường hợp đang chấp hành hình mà thời gian bắt đầu tính chấp nhận hình phạt là từ ngày 01/01/2016 trở đi…
Trường hợp có quyết định hoặc giấy chứng nhận chờ đủ điều kiện về tuổi đời để hưởng lương hưu
- Quyết định hoặc giấy chứng nhận chờ đủ điều kiện về tuổi đời để hưởng lương hưu. Trường hợp bị mất giấy tờ trên thì có thêm đơn đề nghị (mẫu 14-HSB).
- Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động.
- Trường hợp đang chấp hành hình phạt từ ngày 01/01/2016 trở đi thì có thêm giấy ủy quyền (mẫu số 13-HSB).
- Trường hợp xuất cảnh trái phép trở về thì có thêm bản sao văn bản của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền về việc trở về nước định cư hợp pháp…
Người lao động sau khi chuẩn bị hồ sơ như trên thì nộp tại cơ quan BHXH huyện hoặc BHXH tỉnh nơi đơn vị người lao động đang tham gia đóng BHXH.
Tóm lại, chế độ hưu trí là chế độ bảo hiểm xã hội đảm bảo thu nhập cho người lao động đã hết tuổi lao động theo quy định của pháp luật. Chế độ hưu trí năm 2023 có sự thay đổi so với năm 2022 về tuổi nghỉ hưu. Trên đây là thông tin cơ bản về chế độ hưu trí 2023. Mong rằng với những chia sẻ trong bài viết trên đây có thể mang đến cho độc giả những thông tin hữu ích nhất.
Nguồn: Luatvietnam
Đọc Thêm: Tài chính