Trong thực tế, Inflation là một trong những thuật ngữ được sử dụng khá nhiều. Khi lạm phát xảy ra có những tác động rất lớn đến nền kinh tế, làm nhiều người gặp khó khăn. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu về lạm phát. Vậy, nên biết về lạm phát là gì? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp mọi người.
Mục lục
Lạm phát là gì?
Lạm phát (tiếng Anh: Inflation) là sự tăng mức giá chung liên tục của hàng hoá, dịch vụ theo thời gian và là sự mất giá của một loại tiền tệ nào đó theo kinh tế vĩ mô.
Inflation có thể xảy ra cho hầu hết bất kỳ sản phẩm hoặc dịch vụ. Bao gồm cả chi phí theo nhu cầu như nhà ở, thực phẩm, chăm sóc y tế, và chi phí khác như mỹ phẩm, ô tô và đồ trang sức.
Khi Inflation trở thành thịnh hành khắp nền kinh tế. Kỳ vọng của tỷ lệ lạm phát sẽ trở thành vấn đề quan tâm lớn trong ý thức của người tiêu dùng và doanh nghiệp.
Có thể hiểu đơn giản như sau: Khi giá cả tăng lên, một đơn vị tiền tệ sẽ mua được ít hàng hóa và trả chi phí dịch vụ ít hơn so với trước đây. Do đó, có thể hiểu, đây là một hình thức phản ánh sự suy giảm sức mua của người dân trên một đơn vị tiền tệ.
Ví dụ Inflation đơn giản: Vào năm 2017, một bát phở có giá 25.000 VN. Nhưng đến năm 2022, nếu ăn được một bát phở phải trả 40.000 VNĐ.
Phân loại lạm phát
Có nhiều loại căn cứ để phân loại lạm phát. Hiện được phân loại theo đơn vị “phần trăm”, được chia ra 3 mức độ như sau:
1. Lạm phát thấp
Tỷ lệ lạm phát trên năm là từ 0 – 10 %. Đây là loại lạm phát xảy ra với mức tăng chậm của giá cả. Với mức độ này, các hoạt động nền kinh tế sẽ được hoạt động bình thường, ít gặp rủi ro và đời sống người dân vẫn ổn định
2. Lạm phát phi mã
Tỷ lệ lạm phát trên năm là từ 10% – dưới 100%. Với mức độ này, nền kinh tế một quốc gia sẽ biến động nghiêm trọng. Đồng tiền mất giá nhiều, lãi suất thực tế thường âm, không ai muốn giữ tiền mặt. Thị trường tài chính không ổn.
3. Lạm phát siêu tốc
Lạm phát siêu tốc hay gọi là siêu lạm phát, với tỷ lệ lạm phát trên năm tăng từ 100% trở lên. Đây là tình trạng lạm phát vô cùng nghiêm trọng. Đồng tiền gần như mất giá hoàn toàn. Nền kinh tế của quốc gia này sẽ lâm vào tình trạng rối loạn, khó khôi phục lại như tình trạng bình thường.
Điều gì thúc đẩy lạm phát?
Có nhiều yếu tố khác thúc đẩy giá cả hoặc tỷ lệ lạm phát trong nền kinh tế. Trong thực tế, Inflation là kết quả từ sự gia tăng trong chi phí sản xuất và nhu cầu cho các sản phẩm và dịch vụ.
Lạm phát chi phí đẩy (Cost-Push Inflation)
Inflation chi phí đẩy xảy ra khi giá tăng do làm tăng chi phí sản xuất như nguyên liệu và tiêu lương. Nhu cầu đối với hàng hóa không thay đổi trong khi cung ứng hàng hóa giảm do chi phí sản xuất cao hơn.
Kết quả là chi phí sản xuất tăng lên được thông qua vào người tiêu dùng dưới dạng giá cả cao hơn đối với thành phẩm.
Nhu cầu (Demand)
Nhu cầu kéo lạm phát có thể được gây ra bởi nhu cầu tiêu dùng mạnh mẽ về sản phẩm hoặc dịch vụ. Khi có nhu cầu cho một bề rộng hàng hóa qua nền kinh tế, giá hàng hóa thường có xu hướng tăng.
Đây thường không phải là sự mất cân bằng mối quan tâm ngắn hạn cung và cầu. Nhu cầu duy trì có thể tác động trong nền kinh tế và tăng chi phí cho các hàng hóa khác.
Chính sách tài khóa mở rộng (Expansionary Fiscal Policy)
Chính sách tài khóa mở rộng bởi các chính phủ có thể thêm số lượng thu nhập tự định cho cả doanh nghiệp và người tiêu dùng. Nếu chính phủ giảm thuế, doanh nghiệp có thể chi tiêu nó. Để cải thiện vốn, bồi thường cho nhân viên hoặc tuyển dụng mới. Người tiêu dùng cũng có thể mua thêm hàng hóa. Chính phủ cũng có thể kích thích nền kinh tế bằng cách tăng chi tiêu cho dự án hạ tầng. Kết quả có thể là sự gia tăng nhu cầu cho hàng hóa và dịch vụ dẫn đến tăng giá.
Chính sách tiền tệ mở rộng bởi các ngân hàng trung ương có thể giảm lãi suất. Ngân hàng trung ương như Cục Dự trữ Liên bang có thể giảm chi phí cho các ngân hàng mà cho phép ngân hàng. Có thể cho vay nhiều hơn cho các doanh nghiệp và người tiêu dùng. Sự gia tăng trong số tiền có sẵn trong toàn nền kinh tế dẫn đến chi tiêu và nhu cầu về hàng hóa và dịch vụ.
Ưu và nhược điểm của của lạm phát
Inflation có thể được hiểu là một điều tốt hoặc xấu. Tùy thuộc vào phía nào và sự thay đổi diễn ra nhanh chóng như thế nào?
Ví dụ, những cá nhân có tài sản hữu hình được định giá bằng tiền tệ. Như tài sản hoặc hàng hóa dự trữ. Có thể muốn thấy một số lạm phát làm tăng giá tài sản của họ. Họ có thể bán với tỷ giá cao hơn. Tuy nhiên, những người mua những tài sản như vậy có thể không hài lòng với lạm phát. Vì họ sẽ phải bỏ ra nhiều tiền hơn.
Trái phiếu chỉ số lạm phát là một lựa chọn phổ biến khác cho các nhà đầu tư để kiếm lợi nhuận từ lạm phát. Vậy, ngoài ra trái phiếu thì nhà đầu tư có thể lựa chọn kênh đầu tư nào khi lạm phát?
Lạm phát thúc đẩy đầu cơ, cả bởi các doanh nghiệp trong các dự án rủi ro. Và các cá nhân trong cổ phiếu của các công ty. Vì họ mong đợi lợi nhuận tốt hơn lạm phát. Mức lạm phát tối ưu thường được khuyến khích để chi tiêu ở một mức độ nhất định thay vì tiết kiệm.
Nếu sức mua của tiền giảm theo thời gian, thì có thể có động cơ lớn hơn. Để chi tiêu ngay bây giờ thay vì tiết kiệm và chi tiêu sau này. Nó có thể làm tăng chi tiêu, có thể thúc đẩy các hoạt động kinh tế trong một quốc gia. Một cách tiếp cận cân bằng được cho là để giữ giá trị lạm phát trong một phạm vi tối ưu và mong muốn.
Tỷ lệ lạm phát cao và có thể thay đổi những chi phí cho nền kinh tế. Tất cả doanh nghiệp, người lao động và người tiêu dùng đều phải tính đến ảnh hưởng của việc giá cả nói chung tăng lên trong các quyết định mua, bán và lập kế hoạch của họ. Điều này tạo thêm một người bất ổn cho nền kinh tế. Bởi vì họ có thể đoán sai về tỷ lệ lạm phát trong tương lai.
Phân biệt lạm và giảm phát
Lạm phát và giảm phát khá thường gặp trong một nền kinh tế. Cả 2 hiện tượng này đều ảnh hưởng đến giá cả và sâu sắc đến nền kinh tế thị trường. Thêm nữa, thể hiện rất rõ về vấn đề giá cả. Nhưng cũng có sự khác biệt giữa làm phát và giảm phát, theo bảng bên dưới:
Tóm lại, lạm phát sự tăng mức giá chung một cách liên tục của hàng hóa. Và dịch vụ theo thời gian và sự mất giá trị của một loại tiền tệ nào đó. Trên đây là tất cả những kiến thức cơ bản nhất mà bất kỳ người nào cần biết về Inflation. Bao gồm khái niệm, các loại lạm phát, ưu/nhược lạm phát. Hy vọng qua bài viết này, các bạn thêm nhiều kiến thức về lĩnh vực này.
Câu hỏi thường gặp
Lạm phát là gì? Lạm phát (tiếng Anh: Inflation) là sự tăng mức giá chung liên tục của hàng hoá, dịch vụ theo thời gian và là sự mất giá của một loại tiền tệ nào đó theo kinh tế vĩ mô.
+ Lạm phát chi phí đẩy (Cost-Push Inflation)
+ Nhu cầu (Demand)
+ Chính sách tài khóa mở rộng (Expansionary Fiscal Policy)
Nguồn: Finxpd
Đọc thêm: Giáo dục